V/A - "DABKE: SOUNDS OF THE SYRIAN HOURAN" (2012)

Dabke, αν το κατάλαβα καλά, σημαίνει κάτι σαν στέκεσαι στα πόδια σου και πρόκειται για ένα χορό από μαντραχαλάδες πιασμένους από τους ώμους, να χοροπηδάνε σαν κατσίκια, με τον μπροστάρη να κρατάει συνήθως ένα μαντίλι και να αυτοσχεδιάζει σε κινήσεις. Κάτι σας φέρνουν στο νου όλα αυτά, ε; Μόνο που στη Μέση Ανατολή αυτός ο χορός δεν είναι αποτέλεσμα μιας λίγο γλυκανάλατης και λίγο αδιάφορης, αν όχι εκνευριστικής, μουσικής, αλλά της ίσως πιο δυνατής και γεμάτης ενέργεια μουσικής του πλανήτη. Ο κύριος Mark Gergis, από την Sublime Frequencies, ο άνθρωπος στον οποίο οφείλει την φήμη του εκτός Συρίας ο Οmar Souleyman, ηχογράφησε Dabke κομμάτια από εφτά γάμους και μας τα προσφέρει σε αυτή την απογειωτική συλλογή. Οι ρυθμοί είναι, το λιγότερο, καταιγιστικοί, τα σόλο στα πνευστά ασταμάτητα, τα φωνητικά χαοτικά και γεμάτα κραυγές και echo, η τεστοστερόνη ξεχειλίζει από κάθε νότα, ντέφια, νταούλια και όλα τα λοιπά παραφερνάλια που στοιχειοθετούν ένα αυθεντικό πανηγύρι στην ανατολική μεσόγειο, βρίσκονται εδώ με τέτοια ένταση που δεν σου αφήνουν επιλογή παρά να τα ακολουθήσεις στο ασυγκράτητο παραισθητικό τριπάκι τους – πρόκειται για 40 λεπτά που ο ρυθμός παραμένει αμείωτος σε κάθε δευτερόλεπτο και παραμένει αποστομωτικά σκαρφαλωμένος σε μια τρελή κορύφωση ταχύτητας. Αν σας αρέσει ο Omar, σίγουρα θα σας αρέσει και αυτή η συλλογή. Αν πάλι δεν έχετε συμφιλιωθεί με τον ανατολίτη που κρύβεται μέσα σας, αν νομίζεται ότι χορευτική μουσική σημαίνει μόνο μπιτάκια, μπλιπλίκια ή γρήγορες κιθάρες, μάλλον δεν θα σας παρασύρει η ψυχεδελική ορμή αυτών των κομματιών – εσείς χάνεται.

---

((E A R))
((E Y E))

V/A - "WHAT REMAINS OF EDEN" (2012)

Η Mississippi Records, γνωστή για τις συλλογές και τις επανακυκλοφορίες φολκλορικής μουσικής ανά τον κόσμο, μας προσφέρει εδώ ένα μυρωδάτο μπουκέτο τραγουδιών από τη Μικρά Ασία και τη Μέση Ανατολή, με σπάνιες ηχογραφήσεις ανάμεσα στο 1928 και το 1952. Ζουρνάδες και ούτια και λύρες και βιολιά, να κινούνται πάνω σε ορχηστρικά κομμάτια τίγκα στο συναίσθημα, σε αμανέδες που ψυχορραγούν, σε παραισθητικά dabke. Φυσικά η αμεσότητα όλων των κομματιών είναι δεδομένη, νιώθεις μια ανατριχίλα από τις φωνές που σέρνονται ξέπνοες σχεδόν, μα ξέχειλες από ένταση, στα Τούρκικα, στα Αραβικά, στα Ελληνικά. Η απλότητα και η δύναμη των συνθέσεων είναι προφανής και διαπεραστική. Ο αυτοσχεδιασμός επίσης, έκδηλος καθ’ όλη την διάρκεια της συλλογής, δεν γίνεται άλλωστε και αλλιώς, η μουσική αυτή βασίζεται πάνω στην έμπνευση της στιγμής και αυτή η έμπνευση είναι που διαχέει τον ψυχεδελικό χαρακτήρα, συνεχής και εμφανής στα ατελείωτα σόλο που σε παρασέρνουν στο μικρόκοσμο τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι πρότινος αυτά τα κομμάτια είχαν κυκλοφορήσει μόνο στις 78 στροφές. Μελωδίες και κομμάτια διαφορετικών ειδών, διαφορετικών λαών, που δένουν αρκετά καλά σε μια συλλογή που απαιτεί απόλυτη προσοχή, άλλωστε τα κομμάτια δεν είναι ούτε για χορό, ούτε επιδερμικά, ούτε για διασκέδαση, αντίθετα είναι βαριά και ασήκωτα, πλημμυρισμένα στη θλίψη, τον πόνο, το παράπονο, τη μελαγχολία, την απουσία, το συναίσθημα. Όχι, αυτά δεν είναι προνόμια της σημερινής εποχής, είναι διαχρονικά, έχουν εμποτιστεί σε αυτά χιλιετίες της ανθρωπότητας, είναι, όντως, ότι μας έχει απομείνει από το μύθο του κήπου της Εδέμ.

---

((E A R))
((E Y E))

V/A - "PAKISTAN: FOLK AND POP INSTRUMENTALS 1966-1976" (2011)

Η αλήθεια είναι ότι έχω λιγάκι βαρεθεί να επαναλαμβάνομαι λέγοντας πόσο καλές είναι οι συλλογές της Sublime frequencies. Από την άλλη βέβαια, δεν έχω βαρεθεί να τις ακούω. Αυτή εδώ προέρχεται από τη σκληρή δουλειά, περίπου μιας δεκαετίας, του Stuart Ellis, (Radiodiffusion International) που κατόρθωσε να μαζέψει το διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό των 22 ακυκλοφόρητων διαμαντιών από την καλύτερη μουσική περίοδο του Πακιστάν. Η συλλογή αναφέρετε στα τελευταία χρόνια της πρώτης χούντας και στη πρώτη πενταετία της πρώτης δημοκρατικής εποχής του Πακιστάν και, μάλλον, της καλύτερης, που τελείωσε άδοξα με το δεύτερο στρατιωτικό καθεστώς και την επιβολή του Ισλαμικού νόμου. Όπως και σε άλλες χώρες, το γειτονικό Ιράν για παράδειγμα, η πολιτιστική κατάσταση δεν ήταν πάντα ακρωτηριασμένη από το θρησκευτικό δόγμα – υπήρχε και καλύτερες ημέρες. Αυτές οι ημέρες αποτυπώνονται τέλεια σε αυτή την συλλογή που εκτείνεται σε δύο βινύλια και ξεχειλίζει από pop μελωδίες, από ρυθμούς που θυμίζουν cult casio, από απίστευτες γκαραζιές, από ψυχεδελικά folk κομμάτια, από παλιομοδίτικα rock n roll, από συναισθηματικές ψευδοτζαζ συνθέσεις. Τα ονόματα των μουσικών και των συγκροτημάτων που στους περισσότερους (μεταξύ των κι εγώ) δεν λένε απολύτως τίποτα, ήταν η αφρόκρεμα της μουσικής επανάστασης στη χώρα, της δυτικοποίησης της μουσικής τους και της ανατολοποίησης δυτικών ρυθμών και δρόμων. Εδώ θα ακούσετε ηλεκτρικές κιθάρες να στριγκλίζουν σαν ούτια, ηλεκτρικά σιτάρ να σολάρουν με garage ρυθμούς, πλήκτρα να αυτοσχεδιάζουν με τουμπερλέκια και ντέφια. Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται λίγο κιτς, μπορεί και να είναι λίγο κιτς, να βρίσκονται στο μεταίχμιο της μουσικής αυθεντικότητας και της κακής αντιγραφής, μα είμαι σίγουρος πως αν ακούσετε αυτή τη συλλογή αρκετά δυνατά και οι μελωδίες φτάσουν μέχρι τα αυτιά του πακιστανού που καθαρίζει τζάμια στο γειτονικό σας φανάρι, θα καταφέρει να σας πείσει πως αυτή η κυκλοφορία είναι ένα έπος της εθνομουσικολογίας. Από την άλλη στο άκουσμα αυτών των κομματιών, μπορεί οι πακιστανοί της γειτονιάς σας να βάλουν τα κλάματα – αναλογιζόμενοι τι είχανε και τι χάσανε. Ή ίσως τα πάρουν στο κρανίο και αρχίσουν να σπάνε τα παρμπρίζ όλων των βολεμένων νεοελλήνων.

---

((E A R))
((E Y E))

V/A - "TO SCRATCH YOUR HEART: EARLY RECORDINGS FROM ISTANBUL" (2010)

Ακόμη μία πολύ καλή συλλογή με μουσική του παρελθόντος, από την Honest Jon's. Έπειτα από τη Βαγδάτη και τη Μέση Ανατολή, σειρά έχει η πόλη των δύο ηπείρων, το πολιτιστικό κέντρο της ανατολικής μεσογείου για πολλούς αιώνες, η Κωνσταντινούπολή ή Ιστανμπούλ. Ηχογραφήσεις σε παλιά 78άρια, από τις πρώτες τρεις δεκαετίες του εικοστού αιώνα, καλοδιατηρημένα, τοποθετούνται σε δύο χορταστικά c.d. και 4 βινύλια. Το μουσικό περιεχόμενο έχει την απλότητα, την αμεσότητα και τη συναισθηματικότητα της παραδοσιακής μουσικής καθώς και μία πολυπολιτισμική υφή – όσο ακούς τη συλλογή τόσο συνειδητοποιείς το πόσο πολύ συγγενεύουν η Τούρκική, η Ελληνική, η Εβραϊκή, η Αρμένικη, η Βουλγαρική μουσική ταυτότητα. Τα 32 κομμάτια της συλλογής συνθέτουν ένα ψυχοτρόπο ψηφιδωτό με αυτοσχεδιασμούς σε φλάουτο, λαούτο, σε λυρικούς λαρυγγισμούς, στο κλαρίνο, το ξυλόφωνο, κτλ, στοιχειωμένο με βαριά συναισθήματα, που, υποθέτω, έχουν να κάνουν αρκετά με τα συμβάντα εκείνης της εποχής – με τον βίαιο τρόπο ορισμού των νέων συνόρων και την οριστική ρήξη των αρμονικών σχέσεων των λαών σε μία πόλη που πάντα ανέπνεε από την ανομοιογένεια. Μην περιμένετε λοιπόν να ακούσετε μεγάλες ορχήστρες εδώ, χαρούμενη μουσική για γλέντι. Τα κομμάτια που αποτελούν τη συλλογή είναι λιτά, περιεκτικά, συμπυκνώνουν όλη τη κουλτούρα του αυτοσχεδίου, της ιστορίας της εγκεφαλικής μουσικής, των ανατολίτικων κλιμάκων και της ελεύθερης, από κάθε άποψη, μουσικής έκφρασης. Περισσότερα από 100 χορταστικά λεπτά, που σε καθηλώνουν στη μαγεία τους και σε βυθίζουν σε άλλες εποχές – ο τίτλος scratch your heart είναι απόλυτα πετυχημένος και αντιπροσωπευτικός.

---

((E A R))
((E Y E))

V/A - "SINGAPORE A-GO-GO VOL.1" (2009)

Η Σιγκαπούρη είναι μία αυτόνομη πόλη-πολιτεία, στο νότιο άκρο της Μαλαισίας, με την γνωστή ιστορία πολλών γύρω περιοχών: Βρετανική αποικία για πολιά χρόνια, πόλεμοι, φτώχια και τελικά ένα οικονομικό κέντρο με ουρανοξύστες, διεθνές εμπόριο, θολές δραστηριότητες και ακόμη μεγαλύτερη φτώχια για τους ντόπιους. Σα τοποθεσία είναι λογικό να είναι πολυπολιτισμική, να μιλιούνται πολλές γλώσσες, η κοινωνία της να έχει επηρεαστεί από γειτονικές κουλτούρες. Η μουσική αυτού του μέρους, ποτέ δεν αποτελούσε κάτι το γνωστό για όλο τον υπόλοιπο πλανήτη. Η Sublime Frequencies λοιπόν ξεθάβει και από αυτό το σημείο της ανατολικής Ασίας μερικά διαμάντια και τα βάζει σε μία εξαίσια συλλογή. Μιλάμε για 22 τραγούδια γραμμένα στη δεκαετία του εξήντα, έντονα ρυθμικά και μελωδικά, με rock n roll αισθητική και jazz αποχρώσεις και φυσικά έντονα exotica στοιχεία. Οι ηχογραφήσεις είναι πολύ καλές, τα φωνητικά (κυρίως γυναικεία) επίσης, οι συνθέσεις σε κερδίζουν εύκολα, οι ποπ μελωδικές γραμμές είναι μαγευτικές και διακρίνονται πολλές επιρροές από Κίνα, Κορέα, προφανώς Αμερική, Ιαπωνία, κτλ. Με λίγα λόγια αξίζει πολλά καράτια.

---

((E A R))
((E Y E))

V/A - "SIAMESE SOUL THAI POP SPECTACULAR VOL.2" (2009)

Η Sublime Frequencies επιστρέφει στη ρετρό pop μουσική της Ταϊλάνδης, βρίσκοντας κυκλοφορίες από άγνωστους μουσικούς, μέχρι τοπικούς ήρωες της εποχής. Το μείγμα των ήχων και των ειδών είναι αρκετά ενδιαφέρον, μιας και έχουν χωνευτεί στα τοπικά ακούσματα διάφορες δυτικές μουσικές εκείνων των δεκαετιών. Στα 15 κομμάτια αυτής της συλλογής, πέρα από την exotica που προφανώς διατρέχει όλες τις συνθέσεις, υπάρχει μια γκάμα από garage pop, από jazz-ethnic αποχρώσεις, από rock n roll, από πιο χορευτικά και groovy πράγματα, από Funky μπασογραμμές, . Γλυκείες γυναικείες φωνές, διάφοροι ήχοι να εισβάλουν στη μουσική, εύκολες μελωδίες, επαναλαμβανόμενες στη διάρκεια των κομματιών, πολύ ρυθμική ροή, μια μαγευτική ανατολίτικη ατμόσφαιρα και τελικά μία συλλογή που μπορεί να μην είναι εφάμιλλη της πρώτης, μα είναι εξίσου γοητευτική και σαγηνευτική.

---

((E A R))
((E Y E))

V/A - "OPEN STRINGS (EARLY VIRTUOSO RECORDINGS FROM THE MIDDLE EAST, AND NEW RESPONSES" (2009)

Μία πολύ καλή συλλογή από την Honest Jons που κυκλοφόρησε μέσα στο καλοκαίρι σε 4πλο βυνίλιο και 2πλο c.d. Το πρώτο μέρος αποτελείται από ηχογραφήσεις κυρίως της δεκαετίας του 1920 από την Αίγυπτο, το Ιράν, το Ιράκ και την Τουρκία από τα αρχεία των δίσκων 78 στροφών της ΕΜΙ. Πρόκειται γα κομμάτια με έγχορδα – εξ ου και ο τίτλος – τα οποία είναι αυτοσχεδιαστικά, άλλα πιο δραματικά, άλλα πιο ψυχεδελικά, άλλα πιο μελωδικά και άλλα πιο ρυθμικά, μα όλα ανεξαιρέτως είναι ανεπάντεχα εξαίσια, παιγμένα με απίστευτο πάθος και ένταση που σε μαγνητίζουν για να τα ακούσεις πολλές φορές. Το δεύτερο τώρα μέρος είναι σύγχρονες συνθέσεις από μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα της free-folk σκηνής στα έγχορδα. Τα κομμάτια βασίζονται πρωτίστως στις ανατολίτικες κλίμακες και ανάμεσα στους συνθέτες τους βρίσκεις ονόματα όπως ο Richard Bishop (των Sun City Girls), οι Six Organs Of Admittance, o Michael Flower (Vibracathedral Orchestra), οι βετεράνοι Bruce Licher και Paul Metzger, το duo των Matthew Valentine & Erica Elder (MV & EE), κτλ. όπου και εδώ τα περισσότερα κομμάτια είναι εξίσου καλοπαιγμένα, αυτοσχεδιαστικά, με καλές μελωδίες και κυρίως αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους, με αποτέλεσμα η συλλογή να αποφεύγει να γίνει βαρετή. Με πολύ ωραία αισθητική και προσεγμένο packaging το Open Strings είναι από τις πιο αξιοπρόσεκτες συλλογές της χρονιάς.

---

((E A R))
((E Y E))

ANTHEMS IN EDEN : AN ANTHOLOGY OF BRITISH & IRISH FOLK 1955-1978

Ο Γεωργέας μου πρότεινε να ανεβάσω αύτη τη συλλογή στο blog, μιας και μου είπε πως όσο κι αν έψαξε δεν μπορούσε να την βρει πουθενά. Και όντως, αυτή η συλλογή είναι από τις πιο αξιοπρόσεκτες πάνω στην folk από τα βρετανικά νησιά. Παίρνοντας τον τίτλο της από το album των Shirley και Dolly Collins, απλώνεται σε τέσσερα c.d. και καλύπτει τις πρώτες εξάρσεις αυτού του είδους τη δεκαετία του ‘50 συνεχίζει με το folk-revival, τις συνθέσεις με την προσθήκη του ηλεκτρικού ήχου στη δεκαετία του ΄60, τις ψυχεδελικές επιρροές, το neo-folk, το pop-folk. Πάνω από 100 κομμάτια γραμμένα μεταξύ 1955 και 1978 και επιλεγμένα από εκατοντάδες (για να μη πω χιλιάδες) ηχογραφήσεις που υπήρχαν τότε πάνω στο folk, το Anthems In Eden κατορθώνει να γίνει η συλλογή οδηγός για όσους θέλουν να αναζητήσουν το είδος και η συλλογή στην οποία σκοντάφτουν συνεχώς όσοι ψάχνουν δίσκους εκείνη την εποχή από τη Βρετανία. Από την Ann Briggs, τον Owen Hand και τον Martin Carthy, μέχρι τους Pentacle, τον Bert Jansch, τους Incredible String Band και τους C.O.B. και μία λίστα που δεν έχει τελειωμό είναι, νομίζω, η καλύτερη folk anthology, τουλάχιστον για εκείνη την εποχή και τουλάχιστον για ότι αφορά την Βρετανία.

---

((DISC 1: FOLK ROOTS, NEW ROOTS))
((DISC 2: PLEASE SING A SONG FOR US))
((DISC 3: THE NEW ELECTRIC MUSE))
((DISC 4: A MIDSUMMER NIGHT'S HAPPENING))